Νίκος Κατσαρός
π.Πρόεδρος ΕΦΕΤ
Συμφωνα με απόφαση των 14 επιτρόπων της Ε.Ε. που ελήφθη 6 Μαϊου μπαίνουν τέτοιοι όροι και περιορισμοί στην καλλιέργεια των τοπικών παραδοσιακών σπόρων και ποικιλιών ώστε πρακτικά καθιστούν πολύ δύσκολη εως αδύνατη την καλλιέργεια τους.Ετσι η συστηματική εξαφάνιση των τοπικών ποικιλιών συνεχίζεται τώρα και με την σφραγίδα της ΕΕ και θα οδηγήσει σύντομα να μήν έχουμε αλλη επιλογή παρά μόνον υβριδισμένους ή μεταλλαγμένους σπόρους.Ο Henry Kissinger ειχε αναφέρει <αν θελετε να ελεγξετε τα έθνη ελεγξτε το πετρελαιο,αν θέλετε να ελεγξετε τους λαούς ελέγξτε τα τρόφιμα>.
Οι φυτικές καλλιέργειες των οποίων οι σπόροι παράγωνται απο τους γεωργούς είναι δημόσια ιδιοκτησία και αποτελούν κοινό αγαθό δηλαδη μπορούν να αναπαραχθούν απο όλους.Αντίθετα οι σπόροι που παράγωνται απο τις ιδιωτικές βιομηχανίες σπόρων προστατεύωνται απο κανονισμούς πνευματικής ιδιοκτησίας και ευρεσιτεχνίες και συνεπώς δεν μπορούν ελεύθερα να αναπαραχθούν.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) και η ΕΕ στηρίζουν τις βιομηχανίες σπόρων ενώ ταυτόχρονα επιβάλουν παράλογες απαιτήσεις στούς σπόρους των αγροτών περιορίζοντας την εμπορική κυκλοφορία τους.Ως αποτέλεσμα ο πολύτιμος αυτός φυσικός πόρος το δημόσιο αυτό αγαθό ,πού αποκαλείται αγροτική βιοποικιλότητα και αποτελεί την βάση της διατροφικής μας ασφάλειας ,της υγιεινής διατροφής και της φυσικής εξέλιξης των φυτών απειλείται σοβαρά απο τα μεγάλα συμφέροντα των πολυεθνικών εταιρειών σπόρων.
Οι μοναδικές ποικιλίες φυτών ,οπωροκηπευτικών,κ.α. σε νησιωτικές και άλλες γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές της χώρας μας πού προσαρμόστηκαν και επιβίωσαν επι χιλιετίες απειλούνται με εξαφάνιση κατόπιν της πρόσφατης απόφασης των 14 Επιτρόπων της ΕΕ.Οι φυτικές αυτές ποικιλίες χρειάστηκαν αιώνες για να προσαρμοστούν γενετικά στις διαφορετικές συνθήκες των νησιών και των άλλων γεωγραφικά απομονομένων περιοχών παραλιακών ή ορείνων όπως η έλλειψη νερού,οι έντονοι άνεμοι,το φτωχό σε θρεπτικά συστατικά χώμα,τα τοπικά φυτοπαθογόνα και γενικά το μικροκλίμα της περιοχής.Η γεωγραφική απομόνωση των νησιών και των άλλων ελληνικών περιοχών οδήγησε στην ανάπτυξη διαφορετικών τοπικών ποικιλιών οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της κάθε περιοχής.Ετσι μπορούν να αναπτύσωνται έχοντας καλή απόδοση,περιορισμένες ανάγκες νερού και θρεπτικών συστατικών,χωρίς να χρειάζωνται λιπάσματα ή φυτοφάρμακα.Συνεπώς είναι υγιεινά,σχετικά φθηνά,με ιδιαίτερη οσμή και γεύση και φυσικά απηλλαγμένα απο λιπάσματα και φυτοφάρμακα..
Οι τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες ενώ χρειάζωνται αιώνες για να εξελιχθούν βλέπουμε μέσα σε μονο λίγες δεκαετίες να εξαφανίζωνται με ανησυχητικούς ρυθμούς.
Ενδεικτικά αναφέρω οτι στην Ελλάδα σε μόνο λιγες δεκαετίες απο τις 200 ποικιλίες σταριού που καλλιεργούταν εχουν μείνη μόνο 7 δηλαδή μειώθηκαν πάνω από 95%.Πρόσφατες επίσης έρευνες έχουν δείξη οτι μόνο το 2-3% των ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πρίν 50 χρόνια έχουν διασωθεί και καλλιεργούνται μέχρι και σήμερα στήν χώρα μας.
Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες σπόρων πού είναι συγχρόνως και οι ίδιες εταιρείες που παράγουν τα λιπάσματα,τα φυτοφάρμακα και τα μεταλλαγμένα με την υποστήριξη του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου και της ΕΕ επέτυχαν να ελέγχουν το 73% της παγκόσμιας παραγωγής σπόρων. Μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων πολυεθνικών εταιρειών παραγωγής και εμπορίας σπόρων είναι οι: Monsanto,
DuPont,Sygenta,Bayer,BASF,κ.α.Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ σήμερα καλλιεργείται μόνο το 10% των παραδοσιακών ποικιλιών σπόρων πού καλλιεργούνταν πρίν 100 χρόνια.Αυτό το γεγονός είναι καταστροφικό για την βιοποικιλότητα ,την συνέχεια της ποικιλίας στήν φύση δηλ.την συνέχεια στην ζωή.Συγχρόνως απο τους σπόρους των πολυεθνικών εταιρειών υπάρχει ο κίνδυνος της επιμόλυνσης.Αυτό σημαίνει οτι οι τοπικές ποικιλίες μπορούν να αλλοιωθουν αφού κληρονομικό υλικό απο τούς υβριδισμένους σπόρους μπορεί να μεταφερθεί απο τον άνεμο,τα πουλιά κλπ εως και δύο χιλιόμετρα μακριά και να μολύνει τις τοπικές ποικιλίες.
Βέβαια η πολιτική διαχρονικά των ελληνικών κυβερνήσεων ήταν ανύπαρκτη εως εγκληματική στον τομέα αυτόν. Η ελληνική πολιτεία ουδέποτε έκανε την παραμικρή προσπάθεια για την διατήρηση,διάδοση και βελτιωση του γενετικού υλικού των ελληνικών σπόρων και του πολλαπλασιαστικού υλικού..Η τράπεζα σπόρων του ΕΘΙΑΓΕ στην Θες/νίκη είναι ανεπαρκής,η συμβολή των ελληνικών σπόρων στην Παγκοσμια Τράπεζα (κιβωτός του Νώε στην Αρκτική) είναι περιοριμένη παρά το μηδενικό κόστος,και η αξιόλογη δραστηριότητα της ΜΚΟ ΠΕΛΙΤΙ αξίζει συγχαρητηρίων.
Μιλάμε για Μεσογειακή διατροφή αλλά ξεχνάμε οτι η Ελληνική Μεσογειακή Διατροφή στηρίζεται σε τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων.
Η εγκληματική αδιαφορία της πολιτείας που απο την μία μεριά εμφανίζεται να στηρίζει την γεωργική παραγωγή και απο την άλλη να καταδικάζει σε αφανισμό τις τοπικές παραδοσιακές ποικιλίες πρέπει να ενεργοποιήσει τον κάθε έλληνα και όχι μόνο τους γεωργούς. Οι έλληνες πολίτες πρέπει να αντιδράσουν δυναμικά και να απαιτήσουν απο την ελληνική κυβερνηση να προστατεύση τους τοπικούς παραδοσιαλούς σπόρους .Να ζητήσουν την ακύρωση της απόφασης των 14 Ευρωπαίων Επιτρόπων και η ελληνική κυβέρνηση να καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την καταψηφιση της πρότασης στο Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωκοινοβούλιο.
Παράλληλα πιστεύω οτι πρέπει να πραγματοποιηθουν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε ολες τίς μεγάλες πόλεις της χώρας διότι η βιοποικιλότητα και συνεπώς το περιβάλλον απειλείται.Η σωτηρία των ελληνικών παραδοσιακών σπόρων εξαρτάται απο εμάς.Οποιος ελέγχει το κληρονομικό υλικό των σπόρων,ελέγχει και την παγκόσμια διατροφή,ας αντισταθούμαι πρίν είναι αργά.